فارماكينتيك

موارد منع مصرف و احتياط موارد منع مصرف: در بيماران با حساسيت به دارو و افرادي که بلافاصله 14 روز از داروهاي MAOI استفاده کرده‌اند، ممنوع است. موارد احتياط : در بيماران با نارسايي کليه و کبد يا بيماري‌هايي که مي‌تواند پاسخ هموديناميکي را تحت تأثير قرار دهند و سابقه تشنج يا مانيا نيز ممنوع است.

   مكانيسم

مکانيسم اثر اثر ضد افسردگي: باعث تقويت اثر نوروترانسيمترها در مغز مي‌شود. ونلافاکسين و متابوليت آن o- دزمتيل- ونلافاکسين (ODV) مهارکننده‌هاي قوي بازجذب نوراپي‌نفرين و سرتونين و مهارکننده ضعيف دوپامين هستند. فارماکوکينتيک جذب: 92% دارو بعد از مصرف دارو به صورت خوراکي جذب مي‌شود. پخش: 25 الي 29% دارو به پروتئين پلاسما باند مي‌شود. متابوليسم: به صورت وسيع در کبد متابوليزه مي‌شود. ODV تنها متابوليت فعال دارو است. دفع: 87% از دوز مصرف شده در عرض 48 ساعت از راه ادرار دفع مي‌شود که اين به صورت 5% ونلافاکسين تغيير نيافته، 29% ODV غير کونژوگه، 26% ODV کونژوگه، 27% متابوليت فرعي غير فعال، نيمه‌عمر حذفي حدود 5 ساعت براي ونلافاکسين و 11 ساعت براي ODV است.

   موارد منع مصرف

تداخل دارويي سايمتيدين مي‌تواند باعث افزايش معنادار غلظت ونلافاکسين و بروز عارضه در افراد مسن و مبتلايان به اختلالات کليوي و مبتلا به هايپرتانسيون شود. مصرف همزمان با فنلفرين، سلژلين، ترانيل سيپرومين ممکن است باعث ايجاد سندرم سرتونيني شود که از جمله علائم آن تحريک‌پذيري و بي‌قراري، لرز و افت سطح هوشياري مي‌باشد، همزمان با يکديگر تجويز ننمايد. تا 14 روز بعد از قطع MAOI‌ها ونلافاکسين را آغاز نکنيد و بعد از يک هفته از قطع ونلافاکسين MAOI‌ها را آغاز نکنيد. مصرف همزمان با ترامادول ممکن است باعث ايجاد سندرم سرتونين شود.

عوارض

نکات قابل توصيه به بيمار 1- به خانواده بيمار يادآوري کنيد تا بيمار را به دقت از لحاظ تشديد علائم بيماري يا افکار خودکشي مانيتور نمايد. 2- به بيمار بياموزيد تا زماني که اثرات دارو مشخص نشده است، از انجام کارهايي که نياز به هوشياري دارد خودداري کند. 3- به بيمار توصيه کنيد تصميم به بارداري، بارداري برنامه‌ريزي شده و يا ناخواسته را اطلاع دهد. 4- به بيمار توصيه کنيد قبل از مصرف هر گونه داروي بدون نسخه با پزشک يا داروساز مشورت نمايد. 5- به بيمار بياموزيد بدون تأييد پزشک، دارو را قطع نکند و در صورت نياز به قطع دارو آن را به آرامي قطع نمايد. 6- به بيمار بياموزيد از مصرف الکل در خلال مصرف دارو خودداري کند. 7- به بيمار بياموزيد علائم آلرژي و حساسيت به دارو همچون بثورات جلدي را گزارش دهد. مصرف در كودكان: جهت مصرف در کودکان تأييد نشده است و نمي‌بايست جهت درمان کودکان و نوجوانان مبتلا به افسردگي استفاده شود. ممکن است باعث افزايش ريسک خودکشي شود، هر چند ارتباط آن با دارو کاملاً مشخص نشده است. مصرف در شيردهي: دارو در شير ترشح مي‌شود. به علت خطرات و عوارض احتمالي ناشي از دارو، بيمار مي‌بايد يا شير دادن و يا مصرف دارو را متوقف نمايد. مصرف در بارداري: به بيمار توصيه کنيد از باردار شدن در حين مصرف دارو اجتناب کند. نوزداني که مادر آنها در 3 ماهه سوم بارداري با دارو تماس پيدا کرده است، ممکن است مشکلاتي از قبيل بستري طولاني در بيمارستان، نياز به حمايت تنفسي و تغذيه لوله‌اي پيدا کنند. در برخي موارد اين علائم ممکن است ناشي از سندرم سرتونين باشد.

   نكات

طبقه‌بندي فارماكولوژيك: مهارکننده بازجذب نوروني سروتونين، نوراپي‌نفرين و دوپامين. طبقه‌بندي درماني: ضد افسردگي. طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده C نام‌هاي تجاري: Deprilax ملاحظات اختصاصي 1- به دقت بيماري که جهت درمان افسردگي از دارو استفاده مي‌کند را به خصوص در هنگام آغاز دارو يا افزايش دوز جهت افکار خودکشي بررسي نماييد. 2- در صورت نياز به قطع اگر بيمار بيش از يک هفته از دارو استفاده مي‌کند، بهتر است دارو به صورت تدريجي قطع شود. اگر مدت مصرف دارو بيش از 6 هفته باشد، طول دوره قطع کردن دارو مي‌بايست حداقل 2 هفته باشد. 3- در افرادي که تشنج رخ مي‌دهد، دارو را قطع نماييد. 4- با توجه به اين‌که دارو باعث افزايش فشار خون مي‌شود، فشار خون را به صورت منظم ارزيابي کنيد و اگر افزايش پيدا کرده بود، دوز را کاهش دهيد و در صورت امکان، دارو را قطع کنيد. 5- بيمار مبتلا به Major affective disorder را به دقت ارزيابي کنيد، زيرا دارو ممکن است باعث فعال شدن مانيا يا هايپومانيا شود.

   ميزان مصرف

موارد و مقدار مصرف الف) افسردگي. بزرگسالان: ابتدا mg 75 خوراکي روزانه در 2 الي 3 دوز منقسم همراه غذا. دوز را مي‌توان بر حسب تحمل بيمار و نياز وي هر 4 روز mg 75 افزايش داد. در افراد با افسردگي متوسط حداکثر دوز mg 225 در روز است. در بيماران با افسردگي شديد دوز را مي‌توان تا mg 375 در 3 دوز منقسم افزايش داد. براي اشکال دارويي با رهش کنترل شده بهتر است از دوز mg 37.5 در روز آغاز شود ولي مي‌تواند با دوز mg 75 روزانه هم تجويز شود. دوز را مي‌توان mg 75 هر 4 روز تا حداکثر mg 225 در روز افزايش داد. ب) اختلال اضطراب عمومي. بزرگسالان: ابتدا mg 75 خوراکي روزانه از شکل کنترل شده استفاده مي‌شود. دوز را مي‌توان حداقل هر 4 روز mg 75 تا mg 225 در روز افزايش داد. پ) اختلال پانيک. بزرگسالان: ابتدا mg 37.5 از کپسول پيوسته رهش خوراکي تا يک هفته تجويز و سپس به mg 75 در روز رسانده شود. اگر بيمار پاسخ مناسب را دريافت نکند، دوز را مي‌توان حداکثر mg 75 هر هفته تا mg 225 در روز افزايش داد. ت) پيشگيري از عوامل اختلال افسردگي. بزرگسالان: 100 تا mg 200 در روز از اشکال عادي و يا mg 225-75 از شکل با رهش کنترل شده در روز خوراکي. تنظيم دوز: براي بيماران با اختلالات کبدي دوز را تا 50% کاهش دهيد. براي بيماران با نارسايي متوسط کليوي (70-10 ClCr) دوز دارو را 25 الي 50% کاهش دهيد. براي بيماران تحت همودياليز دوز را 50 % کاهش دهيد.

   تداخل

عوارض جانبي اعصاب مرکزي: روياهاي غير عادي، اضطراب، بي‌قراري، ضعف، سرگيجه، سردرد، بي‌خوابي، عصبانيت، پارستزي، خواب‌آلودگي، لرزش. قلبي - عروقي: افزايش فشارخون، گشادي عروق. چشم: تاري ديد. دستگاه گوارش: بي‌اشتهايي، يبوست، اسهال، خشکي دهان، سوءهاضمه، نفخ، تهوع، استفراغ. ادراري ـ تناسلي: انزال غير طبيعي، اختلال در ادرار، ناتواني جنسي، تکرر ادرار. متابوليک: از دست دادن وزن. ساير عوارض: کاهش ميل جنسي (با داروي با رهش کنترل شده)، عفونت. مسموميت و درمان علائم و نشانه‌هاي مسموميت مي‌تواند بسيار متنوع باشد. بيمار مي‌تواند بدون علامت باشد يا علامتي هم‌چون خواب‌آلودگي، تشنج جنراليزه و افزايش فاصله QT را نشان دهد. درمان مي‌بايست شامل اقدامات اوليه در درمان مسموميت با داروهاي ضد افسردگي باشد (مانند برقراري راه هوايي و تنفس، برقراري اکسيژناسيون و ونتيلاسيون، مانيتورينگ ريتم قلبي و نشانه‌هاي حمايتي) معاينه‌هاي عمومي و ارزيابي علامت‌هاي بيمار به صورت مستمر توصيه مي‌شود. مي‌توان در ابتداي مسموميت القاي استفراغ، شستشوي معده و تجويز ذغال فعال را مد نظر قرار داد. هيچ آنتي‌دوت اختصاص وجود ندارد.