موارد مصرف

فني‌توئين در كنترل تمام انواع صرع به غير از حملات صرع كوچك، درد عصب سه قلو، حمله مداوم صرعي، آريتمي قلبي و نيز براي تسريع در التيام زخمها(بصورت موضعي) به‌كار مي‌رود.

   فارماكينتيك

جذب خوراكي اشكال مختلف فني‌توئين آهسته و متغيير است. جذب فني‌توئين در تزريق داخل عضلاني غير‌قابل پيش بيتي است. پيوند دارو به پروتئين ‌بسيار زياد است. اين دارو در كبد متابوليزه‌ شده و از طرق ادرار دفع مي‌شود. متابوليسم اين دارو وابسته به مقدار داروي مصرفي‌ بوده و اشباع پذير است. نيمه عمر اين دارو به طور متوسط 24 ساعت است.

   مكانيسم

اين دارو در غلظ‌ت هاي درماني با انسداد كانالهاي سديم و مهار ايجاد پتانسيل‌هاي عمل تكراري اثر ضد تشنج خود اعمال مي‌كند. فني‌توئين همچنین آزادشدن سروتونین و نوراپي‌نفرين را مهار كرده و بر غلظت‌ ساير واسطه‌هاي عصبي تأثير مي‌گذارد.

   موارد منع مصرف

در صورت وجود پورفيري، اختلالات بافت هدايتي قلب، برادي کاردی سينوسي، بلوك سينوسي- دهليزي ، بلوك قلبي‌درجه 2 و 3، سندرم استوک-آدامز نبايد مصرف شود.

   هشدار

- در صورت مقدار مصرف زياد دارو ، ممكن است متابوليسم كبدي اشباع شود و غلظت پلاسمايي دارو از محدوده‌ درماني بيشتر و سميت بروز ‌كند. 

2. اين دارو در موارد زير بايد با احتياط فراوان مصرف شود: عيب‌كاركبد، پورفيري، عيب‌كار كليه و حساسيت به دارو. 

3. اين دارو ممكن است غلظ پلاسمايي كلسيم را كاهش داده و درنتيجه راشي‌تيسم و استئومالاسي بروز كند. 

4. تزريق وريدي فني‌توئين با سرعت بيش از 50 ميلي‌گرم در دقيقه ممكن است منجر به كلاپس قلبي- عروقي همراه با آريتمي، كمي فشار خون،تضعف CNSو تغييراتي در عملكرد تنفسي( از جمله توقف تنفسي) گردد. 

5. انجام آزمون شمارش تام سلول‌هاي خون، اندازه‌گيري عملكرد كبد، تعيين فشارخون، بررسي عملكرد سيستم قلبي‌عروقي و تنفسي، بررسي وضعيت دندان‌ها، الكتروآنسفالوگرام و تعيين غلظت دارو در سرم در طول درمان با اين دارو ضروري است.

   عوارض

تهوع ، استفراغ ،‌ اغتشاش شعور، سرگيجه، سردرد، رعشه، عصبانيت، بي‌خوابي، ندرتاً ديسكينزي، نوروپاتي محيطي، عدم تعادل، اختلال در تكلم، حركات مداوم و غير ارادي چشم به عقب و جلو، تاري ديد، بثورات جلدي، بزرگ شدن تركيب صورت، پرمويي، آكنه، تب و هپاتيت، آريتم مولتي‌فرم، نكروز پوست، لنفادنوپاتي و هيپرتروفي لثه‌ها از عوارض جانبي دارو هستند.

   نكات

. از قطع ناگهاني مصرف اين دارو بايد اجتناب شود. 

2. در نارسايي كبدي مقدار مصرف دارو بايد كاهش يابد. 

3. به منظور كاهش تحريك گوارش مي‌توان دارو را با غذا يا شير مصرف كرد. 

4. رعايت بهداشت دندانها و مراجعه منظم به دندانپزشك، تاحدي از حساس‌شدن، خونريزي و بزرگ شدن لثه‌ها جلوگيري مي‌كند. 

5. مصرف فني‌توئين در دوران بارداري، موجب افزايش خطر خونريزي كشنده در 24 ساعت اول تولد در نوزاد مي‌گردد. با تجويز ويتامين k قبل از زايمان به مادر وبه نوزاد در موقع تولد، مي‌توان اين خطر را كاهش داد. 

6. تجويز دارو از راه تزريق داخل عضلاني توصيه نمي‌شود. 

7. توصيه مي‌شود كه فني‌توئين سديم تزريقي به مايعات حجيم تزريقي وريدي اضافه نشود. يا با ساير داروها مخلوط نگردد. چون ممكن است رسوب نمايد. 

8. از نشت دارو به بافت‌هاي اطراف رگ باید اجتناب شود، زيرا خاصيت قليايي فني‌توئين زياد بوده و به بافت آسيب مي‌رساند. 

9. دوره درمان با دارو بايد كامل شود. 

10. در صورت فراموش كردن يك نوبت مصرف دارو، اگر رژيم درماني يك قرص در روز باشد، به محض به ياد آوردن ، آن نوبت بايد مصرف شود و از دو برابر كردن مقدار مصرف بعدي باید خودداری گردد. در صورتی که رژیم درمانی چند قرص در روز باشد اگر تا زمان مصرف نوبت بعدی كمتر از 4 ساعت باقي مانده باشد، از مصرف نوبت فراموش شده و دو برابر كردن مقدار مصرف بعدي بايد خودداري گردد. 

11. به منظور بررسي پيشرفت درمان، مراجعه منظم به پزشك ضروري است. 

12. در صورت نياز به هرگونه عمل جراحي، بايد پزشك از مصرف دارو مطلع باشد. 

13. هنگام رانندگي يا كار با ماشين آلاتي كه نياز به هوشياري دارند،‌بايد احتياط نمود.

   ميزان مصرف

خوراكي 

بزرگسالان : به عنوان ضد تشنج ابتدا 125 ميلي‌گرم سه بار در روز از سوسپانسيون خوراكي و 100ميلي ‌گرم از كپسول مصرف مي‌شود و سپس مقدار مصرف بر حسب نياز و تحمل بيمار 10-7 روز تنظيم مي‌گردد. 

كودكان: به عنوان ضد تشنج، ابتدا mg/kg/day5 در دو يا سه مقدر منقسم مصرف مي‌شود و سپس مقدار مصرف بر حسب تحمل و نياز بيمار تنظيم مي‌گردد. به عنوان نگهدارنده، mg/kg/day8-4 در دو يا سه مقدار منقسم بر حسب تحمل بيمار مصرف مي‌شود. 

تزريقي: 

بزرگسالان: انفوزيون يا تزريق آهسته داخل وريدي براي كنترل صرع مداوم ، به ميزام mg/kg15 (سرعت تزريق بيش از mg/min50 نباشد) توصيه مي‌شود، مقدار مصرف نگهدارنده 100 ميلي‌گرم مي‌باشد كه هر 8-6 ساعت تجويز مي‌گردد. 

كودكان: ميزان تجويز اوليه mg/kg20-15 مي‌باشد كه با سرعت mg/kg/min1 تجويز مي‌شود.

   تداخل

اين دارو غلظ پلاسمايي كلونازپام، كاربامازپين و والپروات را كاهش و غلظت پلاسمايي فنوباربيتال را افزايش مي‌دهد. گاهي اوقات نيز غلظت پلاسمايي اتوسوكسيميد و پريميدون را كم مي‌كند. اسيد استيل سالسيليك، داروهاي ضد باكتريايي شامل كلرامفنيكل سيكلوسرين، ايزونيازيد، كوتريموكسازول و مترونيدازول و نيزفلوكستين، ديلتيازم، نيفيديپين و سايمتيدين غلظت پلاسمايي فني‌توئين را زياد مي‌كنند. اين دارو متابوليسم وارفارين را كاهش مي‌دهد. داروهاي ضد افسردگي و ضد جنون با كاهش آستانه تشنج، با اثر ضد تشنجي اين دارو مقابله مي‌كنند. فني‌توئين غلظت پلاسمايي داروهاي ضد افسردگي سه‌حلقه‌اي را كاهش مي‌دهد. متابوليسم سيكلوسپورين توسط فني‌توئين تسريع شده و در نتيجه غلظت پلاسمايي آن كاهش مي‌يابد. فني‌توئين متابوليسم داروهاي ضد بارداري خوراكي را افزايش و در نتيجه اثر آنها را كاهش مي‌دهد. متابوليسم فني‌توئين در صورت همزمان با فلوكونازول، ايتراكونازول ، كتوكونازول و ميكونازول كاهش مي‌يابدو در نتيجه غلظت پلاسمايي آن افزايش مي‌يابد.