موارد مصرف

متوكسالن همراه با اشعه ماوارء بنفش (PUVA)A براي درمان ويتيليگو (تحريك رنگدانه‌سازي)، افزايش مقاومت پوست به نور آفتاب، طاسي موضعي، التهابات پوستي، اگزما و همچنين درمان پسوريازيس و تظاهرات جلدي mycosis fungoides (لنفوم جلدي سلول‌هاي T- ) كه به ساير درمان‌ها پاسخ نمي‌دهد به كار مي‌رود.

   فارماكينتيك

جذب متوكسالن از دستگاه گوارش خيلي متغير است وپاسخ ضعيف برخي به درمان با اين دارو ممكن است ناشي از جذب ناقص آن باشد، متوكسالن توسط اشعه ماوراء بنفش A با طول موج بلند (UVA) در محدوده طول موج 400-320 نانومتر(حداكثر اثر در 365 نانومتر) فعال شده است و در كبد متابوليزه مي‌شود. نيمه عمر متوكسالن در فرمولاسيون كپسول‌هاي ژلاتيني سخت 1/1 ساعت است و زمان لازم براي شروع اثر آن در درمان ويتيلگو حداكثر تا شش ماه، در درمان پسوريازيس تا 30 بار مصرف دارو(10 هفته يا بيشتر) براي حساسيت پوست به نور آفتاب تا يك ساعت و براي برنزه كردن پوست چند روز مي‌باشد. 90-80 درصد اين دارو طي هشت ساعت و 95 درصد آن طي 24 ساعت به صورت متابوليت از طريق كليه‌ها 10-4 درصد آن از راه مدفوع دفع مي‌شود. پيوند پرتئين دارو زياد مي‌باشد.

   مكانيسم

متوكسالن يك مشتق پسورالن است و همان طور كه از ساخت DNA ، تقسيم سلولي و ساخت و تخريب سلول‌هاي اپيدرم ممانعت مي‌كند، ممكن است باعث افزايش فعاليت تيروزيناز در سلول‌هاي سازنده ملانين شود. رنگدانه‌سازي موفقيت‌آميز نيازمند حضور ملانوسيت‌هاي فعال است.

   موارد منع مصرف

موارد منع مصرف :

   هشدار

1- در صورت وجود زالي، هيدرآ، كاهش رنگدانه‌سازي پوست با منشأ عفوني، لوپوس اریتماتوز حاد، پورفیری یا خشکی پوست، پيگمانتوز، آب مراوريد، سابقه ابتلاي به سرطان پوست، مصرف آرسنيك، يا درمان با داروهاي سيتوتوكسيك، قطران زغال سنگ، اشعه ايكس و UVB بايد با احتياط مصرف شود. 

2- مصرف متكوسالن و UVA در انسان باعث افزايش خطر بروز سرطان سلول‌هاي سنگفرشي پوست شده است.اين خطر در بيماران داراي عوامل مساعدكننده از قبيل داشتن پوست نازك يا حساسيت مفرط، نور آفتاب، سابقه ابتلاي به سرطان پوست، قرار گرفتن در معرض نور يونيزه كننده، قرار گرفتن بيش از حد در معرض نور آفتاب يا سابقه درمان با قطران زغال‌سنگ و UVB به مدت طولاني و آرسنيك يا تماس موضعي با گاز خردل بيشتر می باشد. 

3- منافع مصرف دارو در برابر مخاطرات آن موارد بيماري‌هاي زالي، هيدره آ يا لكودرما با منشأ عفوني، لوپوس اريتماتوز حاد و پورفيريايي كه با افزايش حساسيت به نور همراه مي‌باشد، بايد سنجيده شود.

   عوارض

بروز آب مراوريد با مصرف دارو گزارش شده است، اما چنانچه به هنگام قرار گرفتن در معرض نور آفتاب يا اشعه ماوراء بنفش تا مدت 24 ساعت بعد از مصرف دارو از عينك‌هاي آفتابي جاذب UVA استفاده شود، خطر بروز اين بيماري خيلي كاهش مي‌يابد. علائم مصرف بيش از حد دارو يابيش از حد قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش شامل تاول زدن يا پوسته‌ريزي پوست، قرمزي و زخم شدن پوست وورم به ويژه در پا يا قسمت تحتاني ساق پا مي‌باشد. عوارض شايعي مانندخارش پوست و تهوع نيز گزارش شده است. 

پيري زودرس پوست ممكن است متعاقب درمان طولاني مدت با PUVB بروز نمايد . اين اثر دائمي است و مشابه قرار گرفتن بيش از حد در معرض نور خورشيد است. هپاتيت سمي نزد بيماران تحت درمان بامتوكسالن گزارش شده است، ليكن ارتباط آن با مصرف دارو روشن نمي‌باشد.

   نكات

1- اثربخشي دارو ممكن است نيازمند 8-6 هفته زمان باشد، لذا نبايد مقدار دارو يامدت قرار گرفتن در معرض اشعه را(به دليل خطر بروز سوختگي‌هاي وخيم) افزايش داد. 

2- چنانچه مصرف يك نوبت از دارو فراموش يا به تأخير افتاد، براي برنامه‌ريزي مجدد درمان با نور، بايد به پزشك مراجعه شود. 

3- از قرار دادن پوست در معرض آفتاب (حتي از شيشه پنجره يا در روز ابري) براي حداقل 24 ساعت قبل از مصرف دارو و 8 ساعت پس از درمان بايدخودداري شود. 

4- در طول روز (حتي در نور مستقيم) بايد تا 24 ساعت پس از مصرف دارو از عينك آفتابي استفاده گردد و لب‌ها تا 15 ساعت بعد از درمان با مواد محافظت‌كننده در برابر آفتاب پوشانيده شوند. 

5- بهتر است دارو بر نواحي محدودي از پوست استعمال شود و متعاقب قرار گرفتن در معرض آفتاب يااشعه ماوراء‌بنفش از روي پوست برداشته شود. 

6- دارو با غذا يا شير مصرف شود.

   ميزان مصرف

خوراكي: 

بزرگسالان و كودكان با سن بيشتر از 12 سال: براي درمان ويتيلیگو مقدار mg/day20 براي 3-2 بار در هفته (4-2 ساعت قبل از قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش) مصرف مي‌شود. بين دفعات مصرف دارو حداقل 48 ساعت فاصله لازم است. زمان اوليه قرار گرفتن در معرض آفتاب نبايد از ده دقيقه براي پوست‌هاي گندم‌گون تجاوز نمايد. ممكن است بر اساس ميزان اريتم يا حساسيت پوست، هر روز پنج دقيقه به اين زمان افزوده شود. 

در مورد نور مصنوعي، زمان اوليه نبايد از مصرف مدت زماني كه در نتيجه قرار گرفتن در معرض نور آفتاب باعث بروز اريتم مي‌گردد، تجاوز نمايد يااين كه بر اساس حداقل مقدار سميت نوري و دستورالعمل كارخانه سازنده دارو براي منابع خاصي از نور تنظيم شود. براي درمان مايكوزيس فونگوئيدز يا پسوريازيس مقدار mg/kg/day0/6 براي 3-2 بار در هفته (با حداقل 48 ساعت فاصله بين دفعات مصرف) 3-2 ساعت قبل از قرار گرفتن در معرض نور بر اساس نوع پوست و پاسخ به درمان و همچنين بر حسب دستورالعمل كارخانه سازند دارو براي استفاده از منابع خاصي از نور تعيين مي‌شود. مقدار مصرف دارو پس از 15 بار تجويز مي‌تواند به mg10 بر اساس دستورالعمل كارخانه سازنده افزايش يابد دفعات استفاده از دارو را مي‌توان به تدريج تا ميزان لازم براي درمان نگهدارنده كاهش داد و مدت زمان قرار گرفتن در معرض UVA را بر اساس پاسخ بيمار به دارو تنظيم كرد. 

موضعي: 

بزرگسالان: مقدار كمي از لوسيون روي ضايعات ويتيلیگو ماليده مي‌شود. مدت 2-1 دقيقه صبر كرده تا خشك شود و سپس مصرف دارو تكرار مي‌شود. اين عمل 5/2-2 ساعت قبل از قرار گرفتن در معرض UVA انجام مي‌شود. متعاقب در معرض قرار گفتن، ضاعيات بايد با آب و صابون شستشو داده شوند و توسط يك كرم محافظ ضد افتاب محافظت شوند. زمان اوليه قرار گرفتن در معرض آفتاب نبايد از يك دقيقه تجاوز نمايد و اين زمان بااحتياط زياد مي‌گردد. در مورد نور مصنوعي، زمان اوليه نبايد از نصف مدت زماني كه در نتيجه تماس با افتاب باعث بروز اريتم مي‌شود تجاوز كند و يا اين كه بر اساس حداقل مقدار سميت نوري و دستورالعمل كارخانه سازنده براي منابع خاصي از نور تنظيم گردد. درمان پينشهادي كارخانه سازنده هفته‌اي يك بار است، معهذا برخي از پزشكان درمان در هر 5-3 روز را تو

صيه مي‌نمايند.