فارماكينتيك

موارد منع مصرف و احتياط موارد منع مصرف: حساسيت به آلبومين (انساني) يا سلولهاي مشتق از پستانداران؛ فشار خون كنترل نشده. موارد احتياط : اين گروه از داروها ريسك وقايع ترومبوآمبوليك و قلبي ـ عروقي و متعاقباً مورتاليتي را افزايش مي‌دهند. افزايش سريع هموگلوبين (بيشتر از g/dl 1 طي 2 هفته) يا حفظ آن در مقادير بالا اين احتمال را افزايش مي‌دهد. مواردي از آنمي شديد و PRCA بخصوص در بيماران با CRF كه دوزهاي زير جلدي اين دارو را دريافت مي‌كنند گزارش شده است. بيماراني كه به دارو پاسخ نمي‌دهند بايد از نظر PRCA (آپلازي خالص سلولهاي قرمز) يا توليد آنتي بادي عليه دارو بررسي شوند. در صورت بروز هر کدام از موارد فوق مصرف دارو بايد قطع شود. در بيماران مبتلا به سرطان سينه، سر و گردن، سرويكس، لنفوم و سرطان ريه با سلولهاي بزرگ، در صورت دريافت اريتروپويتين و رسيدن هموگلوبين به ميزان بيشتر از g/dl 12 مرگ و مير افزايش مي‌يابد. در صورت مقادير كمتر از g/dl 12 اين احتمال كمتر است. اثر دارو بر روي تكثير سلولهاي توموري در دست بررسي است. در بيماران سرطاني تنها در موارد آنمي ناشي از شيمي درماني دارو را مصرف كنيد و بعد از پايان شيمي درماني مصرف دارو را قطع كنيد. در بيماراني كه داروهاي ايمنوساپرسيو اثر قاطع درماني روي بيماري دارد، اريتروپويتين را مصرف نكنيد. در بيماران CRF رساندن هموگلوبين به مقادير g/dl 12-10 توصيه مي‌شود. بيماراني كه با مصرف اريتروپوتين به اين سطح نمي‌رسند در معرض عوارض قلبي ـ عروقي و مرگ و مير بالاتري قرار دارند. مصرف دارو به علت افزايش گلبولهاي قرمز و كاهش حجم پلاسما كارايي دياليز را كاهش مي‌دهد. در اين موارد تعديل پارامترهاي دياليز لازم است. در بيماران با سابقه فشار خون بالا دارو با احتياط به كار رود. افزايش سريع هماتوكريت باعث بدتر شدن فشار خون مي‌شود. در صورت افزايش هموگلوبين بيشتر ازg/dl 1 در عرض دو هفته دوز دارو را كاهش دهيد. قبل از شروع درمان فشار خون كنترل شود. آنسفالوپاتي هايپرتنسيو در بيماراني كه اين دارو را دريافت مي‌كنند گزارش شده است. دارو ميزان DVT را در كساني كه پروفيلاكسي ضد انعقاد دريافت نمي‌كنند افزايش مي‌دهد. در بيماراني که جراحي مي‌شوند حتماً DVT پروفيلاكسي انجام شود. افزايش ميزان مرگ و مير در بيماران تحت درمان با اريتروپويتين كه عمل باي پس عروق كرونر را انجام مي‌دهند گزارش شده است، كه به دليل وقايع ترومبوتيك است. دارو جهت كاهش ميزان نياز به ترانسفيوژن در بيماراني كه تحت جراحي عروقي يا قلبي قرار مي‌گيرند توصيه نمي‌شود. در بيماران با سابقه تشنج با احتياط به كار رود. چون افزايش سريع هماتوكريت تشنج را بدتر مي‌كند. در صورت افزايش هموگلوبين بيشتر از g/dl 1 طي 2 هفته دوز دارو را كاهش دهيد. در موارد پورفيري نيز با احتياط به كار رود. ايمني و اثربخشي دارو در كودكان زير يك ماه اثبات نشده است. چون فرآورده حاوي آلبومين است احتمال انتقال بيماريهاي ويروسي و CreutzFeldt-jakob وجود دارد. جهت اصلاح حاد آنمي شديد يا به عنوان جايگزين ترانسفيوژن توصيه نمي‌شود. قبل از شروع درمان آنمي، ميزان B12، فولات و ديگر فاكتورهايي كه پاسخ به دارو را مختل مي‌كنند چك كرده و اصلاح كنيد. پاسخ دهي ضعيف به دارو ممكن است به خاطر كمبود اين فاكتورها يا بيماريهاي بدخيم، هموليز، فيبروز مغز استخوان يا دفع خون پنهان باشد. در صورت سطح فريتين كمتر از mcg/l 100 يا Tsat<20% استفاده از آهن جايگزين توصيه مي‌شود.

   مكانيسم

فارماكوكينتيك جذب: جذب دارو از راه زير جلدي با تأخير و نا كامل است. بعد از 24-5 ساعت به پيك اثر خود مي‌رسد. پخش و متابوليسم و دفع دارو مشخص نيست.

   موارد منع مصرف

تداخل دارويي گزارش نشده است.

      نكات

طبقه‌بندي فارماكولوژيك: گليكوپروتئين. طبقه‌بندي درماني: ضد آنمي. طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده C نام‌هاي تجاري: Eprex ملاحظات اختصاصي 1- در بيماران مبتلا به ايدز كه تحت درمان با زايدوودين هستند، هماتوكريت را هفتگي تا زمان پايدار شدن و سپس دوره‌اي چك كنيد. 2- بيماران عموماً به جايگزيني آهن نياز دارند. قبل و ضمن درمان سطح آهن سرم فريتين و ترانسفرين را بررسي كنيد. 3- در صورت عدم پاسخ به دارو علل زير را مد نظر قرار دهيد: كمبود ويتامين، كمبود آهن، ‌عفونت زمينه‌اي، دفع خون پنهان، بيماريهاي هماتولوژيك زمينه‌اي، هموليز، مسموميت با آلومينيوم، يا افزايش دوز زايدوودين. 4- CBC را به همراه پلاكت‌ها به صورت منظم مانيتور كنيد. 5- هماتوكريت را 2 بار در هفته تا زمان پايدار شدن و ضمن تغيير دوز مانيتور كنيد. براي اثر دارو روي هماتوكريت 6-2 هفته زمان لازم است. نكات قابل توصيه به بيمار ضمن مصرف دارو به طور منظم فشار خون خود را كنترل كنيد.دارو روي بيماري زمينه‌اي شما تأثيري ندارد. مصرف در كودكان: ايمني و اثر بخشي در كودكان اثبات نشده است. مصرف در شيردهي: ترشح دارو در شير مشخص نيست با احتياط به كار رود.

   ميزان مصرف

موارد و مقدار مصرف الف) آنمي ناشي از نارسايي مزمن كليوي. بزرگسالان: ابتدا unit/kg 100-50 وريدي يا زير جلدي 3 بار در هفته تجويز مي‌شود. در بيماران تحت دياليز بهتر است دارو وريدي تجويز شود. در بيماراني كه دياليز نمي‌شوند مي‌توان زير جلدي يا وريدي دارو را تجويز كرد. در صورت رسيدن به هماتوكريت هدف يا افزايش بيش از 4 واحد در عرض دو هفته دوز دارو را كاهش دهيد. در صورت عدم رسيدن به هماتوكريت هدف يا عدم افزايش 5 الي 6 واحد در عرض 8 هفته دوز را افزايش دهيد. ميزان دوز نگهدارنده وابسته به بيمار است. ب) آنمي ناشي از زايدوودين در بيماران مبتلا به ايدز. بزرگسالان: قبل از شروع درمان بهتر است سطح اريتروپويتين آندوژن مشخص شود. بيماران با سطوح miliunits/ml 500 يا بيشتر به درمان پاسخ نمي‌دهند. در بيماران با سطوح كمتر از miliunits/ml 500 كه دوز هفتگي mg 4200 از زايدوودين يا كمتر دريافت مي‌كنند. Units/kg 100 وريدي يا زير جلدي 3 بار در هفته براي 8 هفته تجويز شود. دوز را به ميزان units/kg 100-50 سه بار در هفته افزايش دهيد و ميزان پاسخ دهي را هر 4 تا 8 هفته ارزيابي كنيد. دوز نگهدارنده را بر مبناي بيمار تنظيم كنيد. پ) آنمي ثانويه به شيمي درماني. بزرگسالان: units/kg 150 سه بار در هفته زير جلدي براي 8 هفته يا تا زماني كه به هموگلوبين هدف برسيد مي‌باشد. اگر پاسخ بعد از 8 هفته رضايت‌بخش نباشد، دوز را به units/kg 300 سه بار در هفته زير جلدي افزايش دهيد. ت) جهت كاهش نياز به ترانسفيوژن خون در بيماران آنميك كه تحت جراحي غير اورژانس، ‌غير قلبي و غير عروقي قرار مي‌گيرند. بزرگسالان: units/kg 300 زير جلدي روزانه براي 10 روز قبل از جراحي، روز جراحي و تا 4 روز بعد از جراحي. يا units/kg 600 زير جلدي هفتگي (21، 14 و 7 روز قبل از جراحي) بعلاوه دوز چهارم كه در روز جراحي تجويز مي‌شود. قبل از شروع درمان مطمئن باشيد كه سطح هموگلوبين بيشتر از g/dl 10 و كمتر از g/dl 13 است. مكانيسم اثر اثر ضد آنمي: دارو تقسيم و تمايز گلبولهاي قرمز در مغز استخوان را تحريك مي‌كند. اپوئيتين آلفا، يك گليكوپروتئين داراي 165 آمينواسيد است كه از طريق تكنولوژي DNA نوتركيب بدست مي‌آيد.

   تداخل

عوارض جانبي اعصاب مركزي: ضعف، سرگيجه، خستگي، سردرد، پارستزي، تشنج. قلبي ـ عروقي: ادم، فشار خون بالا. دستگاه گوارش: اسهال، تهوع، استفراغ. متابوليك: هايپركالمي، هايپرفسفاتمي، هايپر اوريسمي. عضلاني ـ اسكلتي: آرترالژي. تنفسي: سرفه، تنگي نفس. ساير عوارض: بثورات جلدي، كهير، ‌عوارض محل تزريق، افزايش تشكيل لخته در گرافت‌هاي شرياني وريدي، پيركسي. مسموميت و درمان حداكثر دوز مطمئن دارو مشخص نيست. دوزهاي با مقادير units/kg 1500 سه بار در هفته به مدت سه هفته بدون عارضه خاصي تجويز شده‌اند. دارو باعث پلي سيتمي مي‌شود. فلبتومي براي كاهش هماتوكريت و رساندن به حد مطلوب استفاده مي‌شود.