فارماكينتيك

موارد منع مصرف و احتياط موارد منع مصرف: نارسايي احتقاني قلب (CHF) كنترل نشده، شوك با منشاء قلبي، اختلالات هدايتي در گره سينوسي - دهليزي، گره دهليزي - بطني و داخل بطن (مانند بلوك دهليزي - بطني يا سندرم سينوس بيمار) در صورت عدم استفاده از دستگاه ضربان ساز مصنوعي، براديكاردي، اسپاسم نايژه‌اي، كمي قابل ملاحظه فشار خون، اختلالات الكتروليتي، حساسيت مفرط شناخته شده نسبت به دارو. موارد احتياط: الف) تمام داروهاي ضد آريتمي گروه IC را بايد با احتياط تجويز كرد، زيرا مصرف داروهاي اين گروه در مقايسه با ساير داروها با افزايش مرگ و مير و بيماري قلبي همراه بوده است. مصرف اين دارو بايد به بيماران مبتلا به آريتمي‌هاي مخاطره آميز محدود شود. ب) از آنجا كه داروهاي ضد آريتمي مي‌توانند موجب بروز آريتمي جديد يا تشديد آريتمي موجود (از تشديد انقباضات زودرس بطني [PVCs] تا تاكيكاردي بطني) شوند، براي تعيين ضرورت ادامة مصرف دارو، الكتروكارديوگرام (EKG) بيمار بايد به طور مكرر ارزيابي شود. پ) از آنجا كه پروپافنون ممكن است آستانه ضربان سازي (Pacing) و تأثيرپذيري (Sensing) دستگاههاي ضربان ساز قلب را تغيير دهد، عملكرد اين دستگاهها بايد پيگيري شده و در صورت لزوم مجدداً برنامه ريزي شوند. ت) سابقه CHF (از آنجا كه تحريك سمپاتيك ممكن است براي ادامه عملكرد قلب نارسا اهميت داشته باشد، اثرات مسدود كننده بتا - آدرنرژيك پروپافنون ممكن است براي اين بيماران خطرناک باشد) بيماري كبدي يا كليوي (به ميزان زيادي در كبد متابوليزه شده و از طريق كليه‌ها دفع مي‌شود).

   مكانيسم

فارماكوكينتيك جذب: از دستگاه گوارش به خوبي جذب مي‌شود؛ غذا بر جذب دارو تأثيري ندارد. به دليل فرآيند عبور اول از كبد، فراهمزيستي دارو محدود است. با اين وجود فراهمي زيستي دارو 4/3 درصد است. پخش: دارو به سرعت در ريه، كبد و بافت قلب پخش مي‌شود. ميزان اتصال پروتئيني وابسته به غلظت است. دارو از جفت عبور نموده و در شير مادر ترشح مي‌شود. پخش دارو و متابوليت‌هاي آن بطور كامل شناخته نشده است. متابوليسم: از طريق فرآيند عبور اول به ميزان قابل ملاحظه‌اي در كبد متابوليزه مي‌شود. دو متابوليت فعال براي اين دارو شناخته شده است؛ 5- هيدروكسي پروپافنون و N - دپروپيل پروپافنون. تعدادي از بيماران (10 درصد از تمام بيماران و بيماراني كه كينيدين مصرف مي‌كنند) دارو را كندتر متابوليزه مي‌كنند. مقدار بسيار كمي از 5- هيدروكسي پروپافنون در پلاسما انتشار مي‌يابد. دفع: نيمه عمر دفع دارو در متابوليزه كننده‌هاي معمولي (حدود 90 درصد از بيماران) 10-2 ساعت است. نيمه عمر دفع دارو در كند متابوليزه كننده‌ها مي‌تواند تا 32-10 ساعت باشد. در نارسايي بارز كبدي نيمه عمر دارو افزايش مي‌يابد.

موارد منع مصرف

تداخل دارويي كينيدين در صورت مصرف همزمان با اين دارو، يكي از مسيرهاي متابوليك پروپافنون را مهار مي‌كند و موجب افزايش نيمه عمر آن مي‌شود. در نتيجه، مصرف همزمان آن توصيه نمي‌شود. سايتميدين ممكن است غلظت پلاسمايي پروپافنون را افزايش دهد. در اين صورت، بيمار بايد به طور دقيق پيگيري شود. مصرف همزمان با بيحس كننده‌هاي موضعي ممكن است خطر مسموميت CNS را افزايش دهد. پروپافنون بر حسب مقدار مصرف موجب افزايش غلظت پلاسمايي ديگوكسين (از 35 درصد با مصرف مقادير mg/day450 تا 85 درصد با مصرف مقادير mg/day900) مي‌شود. پيگيري دقيق غلظت پلاسمايي ديگوكسين و تنظيم مقدار مصرف آن ضروري است. پروپافنون ممكن است غلظت پلاسمايي بعضي از داروهاي مسدود كننده بتا آدرنرژيك، از جمله پروپرانولول و همچنين وارفارين (كه موجب افزايش زمان پروترومبين مي‌شود) را افزايش دهد. در اين صورت، بيماران بايد به دقت تحت پيگيري قرار گيرند. پروپافنون ممكن است سطح سيكلوسپورين را افزايش دهد و باعث نارسايي كليه شود. سطح سيكلوسپورين بايد مرتباً پايش شود.

   عوارض

ملاحظات اختصاصي

   نكات

طبقه‌بندي فارماكولوژيك: آنتاگونيست كانال سديم. طبقه‌بندي درماني: ضد آريتمي (گروه IC) طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده C نام‌هاي تجاري: Propafenone Hexal فارماكوكينتيك پروپافنون پيچيده است؛ مطالعات نشان داده‌اند كه افزايش مقدار مصرف روزانه تا سه برابر مقدار معمول (از mg/day30 به mg/day90) ممكن است غلظت پلاسمايي دارو را 10 برابر كند. مقدار مصرف بايد براي هر فرد جداگانه تعيين شود. نكات قابل توصيه به بيمار پروپافنون ممكن است سطح سيكلوسپورين را افزايش دهد و باعث نارسايي كليه شود. سطح سيكلوسپورين بايد مرتباً پايش شود. بروز هر گونه علائم عفونت، مانند گلودرد، لرز يا تب را به پزشك اطلاع دهيد. در صورت بروز علائم مسموميت با اين دارو (افت فشار خون، خواب آلودگي شديد، كاهش يا نامنظم شدن ضربان قلب) بيمار بايد سريعاً به پزشك مراجعه نمايد. مصرف در سالمندان: در بيماران سالخورده و بيماران مبتلا به بيماري شديد قلبي، مقدار مصرف در طول مرحلة اوليه درمان بايد به تدريج افزايش يابد. مصرف در شيردهي: ترشح دارو در شير مشخص نيست. به دليل خطر بروز مسموميت جدي در شيرخوار، شيردهي در دوران مصرف دارو توصيه نمي‌شود. عوارض جانبي اعصاب مركزي: اضطراب، آتاكسي، سرگيجه، خواب آلودگي، خستگي، سردرد، بي خوابي، سنكوپ، ضعف، لرزش. قلبي ـ عروقي: آنژين صدري، فيبريلاسيون دهليزي، براديكاردي، بلوك شاخه‌اي، CHF، درد قفسه سينه، خيز، بلوك درجه يك دهليزي - بطني، كاهش فشار خون، طولاني شدن موج QRS، تأخير در هدايت داخل بطني، طپش قلب، حالتهاي زمينه ساز آريتمي قلبي (تاكيكاردي بطني، PVCs). پوست: بثورات پوستي، تعريق. چشم: تاري ديد. دستگاه گوارش: درد يا كرامپهاي شكمي، يبوست، اسهال، سوء هاضمه، نفخ، تهوع، استفراغ، خشكي دهان، بي اشتهايي، طعم غير معمول. تنفسي: تنگي نفس. ساير عوارض: درد مفصلي. مسموميت و درمان تظاهرات باليني (طي سه ساعت ظاهر مي‌شود): افت فشار خون، خواب آلودگي، براديكاردي، اختلالات هدايتي، آريتمي بطني، حملات تشنجي. درمان: شامل اقدامات حمايتي است. ريتم قلب و فشار خون ممكن است با دوپامين و ايزوپروترنول كنترل شود. حملات تشنجي را مي‌توان با تزريق وريدي ديازپام رفع كرد.

  ميزان مصرف

موارد و مقدار مصرف متوقف كننده آريتمي بطني مخاطره آميز، پيشگيري از فيبريلاسيون يا فلاتر دهليزي حمله‌اي. بزرگسالان: ابتدا، مقدار 150 ميلي‌گرم هر هشت ساعت مصرف مي‌شود. بعد از 4-3 روز، مقدار مصرف ممكن است تا 225 ميلي‌گرم هر هشت ساعت افزايش يابد. در صورت لزوم، اين مقدار ممكن است تا 300 ميلي‌گرم هر هشت ساعت افزايش يابد. حداكثر مقدار مصرف mg/day900 است. مقدار مصرف در نارسايي كبدي: مقدار مصرف بايد تا 30-20 درصد مقدار معمول مصرف كاهش يابد. مكانيسم اثر اثر ضد آريتمي: پروپافنون ورود يون سديم را به سلولهاي ميوكارد و رشته‌هاي پوركنژ كاهش مي‌دهد. همچنين اين دارو اثرات ضعيف مسدود كننده گيرنده بتا آدرنرژيك دارد. اين دارو با كند كردن شيب صعودي پتانسيل عمل مرحله صفر دپولاريزاسيون، سرعت انتقال را در گره دهليزي - بطني (A-V node)، سيستم پوركنژ و سيستم هدايتي داخل بطني كند كرده، دوره تحريك پذيري گره دهليزي - بطني را طولاني مي‌كند.

   تداخل

اثر بر آزمايشهاي تشخيصي اگرچه اين دارو ممكن است سرعت هدايت را كند كرده و فواصل PR‌ و مدت زمان ORS را افزايش دهد، ولي تغيير EKG به تنهايي نمي‌تواند براي تعيين غلظت پلاسمايي يا اثربخشي دارو استفاده شود.